Kulak,Burun,Boğaz

Ses kısıklğı


Ses kisikligi, sesin her türlü anormal degisikligi için kullanilan genel bir terimdir. Baslibasina bir hastalik degildir, ancak ilk sesin olusumundan sorumlu olan organimiz olan girtlagin her türlü rahatsizligi sonucu ortaya çikabilen bir ‘belirti' dir. Sesin basitçe zorlanmasi sonucu ortaya çikabilecegi gibi, girtlak kanserinin ilk bulgusu da olabilir. Bu nedenle ses kisikligi yakinmasi ihmal edilmemeli ve 1-3 haftadan uzun süren ses kisikliklari için mutlaka bir K.B.B Uzmanina bas vurmalidir.

SES NASIL OLUSUR ?
Ilk ses akcigerlerden nefes borusu vasitasi ile yukari dogru çikan havanin, girtlakta bulunan iki adet ses telini titrestirmesi sonucu olusur. Ses telleri istirahat pozisyonunda ‘V' seklindedir ve her iki yana açiktir. Konusma sirasinda bunlar orta hatta bir araya gelirler ve ‘II' seklini alirlar. Ses telleri ince seslerin çikartilmasi için daha çok gerilir ve titresir, kalin seslerde ise bunun tam tersi mekanizma çalisir. Ses; girtlaktan çiktiktan sonra, dil kökü, dil, disler, dudaklar gibi organlarimiz ile son seklini alir. Bu sirada geniz, burun boslugu ve sinüslerde titreserek kendimize ait ses karakteri ortaya çikar. Burun tikanikliklarinda, nezle, gripte sesimizin degisik çikmasinin nedeni budur.


SES KISIKLIGINA YOL AÇAN HASTALIKLAR NELERDIR ?
AKUT LARENJIT
Tek basina ortaya çikabilir veya bir solunum yolu enfeksiyonuna eslik eder. Sesin aniden asiri zorlanmasi sonucu da ortaya çikabilir. Ses telleri kizarik ve sistir.

NODÜLLER
Ses tellerinin en çok titresen 1/3 kisminda genellikle çift tarafli olurlar. Sesini yogun olarak kullanan meslek gruplarinin hastaligidir. Bu meslekler arasinda; ögretmenler, din görevlileri, sesini profesyonel olarak kullanan sanatçilar, politikacilar sayilabilir (singer's node/sarkici nodülü). Genellikle ses tellerinin yanlis aliskanliklar sonucunda zorlanmasi söz konusudur.


POLIPLER
Ses tellerinin ani zorlamalari sonucunda (örnegin maçta bagirma, pazarcilar) ortaya çikar. Daha çok tek tarafli, yuvarlak, sapli, düzgün sinirli et büyümesi seklinde ifade edilebilir. Bunlar ses tellerinin titresen yüzeyleri ile temasta olduklarinda belirgin ses kisikligina yol açarlar.
SIGARA
Sigara içilmesi veya sigara dumaninin solunmasi (pasif içicilik) ses telleri üzerinde son derece zararli etki eder. Sigara tek basina ses tellerinin içi su dolu kese gibi sismesine yol açar ve sesi kalinlastirir, boguklastirir. Çok sigara içen bayanlarin seslerinin erkek sesi gibi çikmasi bu duruma örnek olarak verilebilir.
Sigara her türlü girtlak hastaliginin iyilesmesini geciktirir.
Bunun disinda sigaranin erkeklerde daha fazla olmak üzere, girtlak kanserine neden oldugu bilinmektedir.
Bunlarin disinda ses kisikligina yol açan birçok hastalik mevcuttur. Bunlar arasinda;
Kronik larenjitler
Ses teli felçleri
Girtlak kanseri
Ses telleri üzerinde kistler
Mide asiditesinin geriye dogru reflusu
Ses telleri üzerinde bantlar, darliklar, yapisikliklar
Psikolojik ses kaybi gibi nedenler sayilabilir.
SES KISIKLIKLARININ TEDAVISI NASILDIR ?
Ses kisikliklari sebebine göre tedavi edilir. Akut larenjitte; tamamen medikal tedavi ve koruyucu önlemler yeterli olurken, poliplerde, poliplerin cerrahi yöntemle alinmasi, nodüllerde sesin düzgün kullanilmasi konusunda egitim bu konuda örnekler olarak verilebilir.
Ancak her sartta ses hijyeninin korunmasi için yapilmasi gereken bazi temel prensipler vardir.
SES HIJYENI IÇIN YAPILMASI GEREKENLER
Sigara içiyorsaniz birakin
Bol sivi alin
Baharli, biberli yiyeceklerden uzak durun
Sesinizi uzun süre veya siddette zorlamayin
Alkol ve kafein kullanmayin
HANGI DURUMLARDA K.B.B UZMANINA BASVURMALIYIM ?
1-3 haftadan uzun süren ses kisikliklari
Hehangi bir nedene baglanamayan bogaz agrilari, kulaga yansiyan agrilar
Boyunda kitle farkedilmesi
Balgamdan kan gelmesi
Nefes darligi